Quyền Lợi của người có vợ hoặc chồng bị mất tích - là vấn đề rất quan tâm của người thân, đặc biệt là vợ/chồng có đối phương mất liên lạc hoặc mất tích.
1. Người mất tích là gì?
Người mất tích là những người bị mất liên lạc hoặc mất tích trong một khoảng thời gian dài mà không có ai biết họ đang ở đâu hoặc tình trạng của họ ra sao. Trong trường hợp này, việc xác định quyền nhân thân và quyền tài sản của người mất tích là vấn đề phức tạp và sẽ thay đổi theo từng giai đoạn mất tích. Để làm rõ vấn đề trên, Công ty luật TNHH Vietlawyer sẽ phân tích các quá trình thay đổi quyền nhân thân và quyền tài sản của người mất tích theo từng giai đoạn.
2.Quy định của pháp luật về tuyên bố một người mất tích
2.1 Người vắng mặt tại nơi cư trú
Căn cứ theo Điều 64 Bộ luật dân sự 2015 quy định:
"Điều 64. Yêu cầu thông báo tìm kiếm người vắng mặt tại nơi cư trú và quản lý tài sản của người đó
Khi một người biệt tích 06 tháng liền trở lên thì những người có quyền, lợi ích liên quan có quyền yêu cầu Tòa án thông báo tìm kiếm người vắng mặt tại nơi cư trú theo quy định của pháp luật về tố tụng dân sự và có thể yêu cầu Tòa án áp dụng biện pháp quản lý tài sản của người vắng mặt tại nơi cư trú quy định tại Điều 65 của Bộ luật này."
Do vậy, người vắng mặt tại nơi cư trứ là người đã mát tích từ 06 (sáu) tháng trở lên
2.2 Người bị tuyên bố mất tích
Căn cứ theo Điều 68 Bộ luật dân sự 2015 quy đinh:
"Điều 68. Tuyên bố mất tích
1. Khi một người biệt tích 02 năm liền trở lên, mặc dù đã áp dụng đầy đủ các biện pháp thông báo, tìm kiếm theo quy định của pháp luật về tố tụng dân sự nhưng vẫn không có tin tức xác thực về việc người đó còn sống hay đã chết thì theo yêu cầu của người có quyền, lợi ích liên quan, Tòa án có thể tuyên bố người đó mất tích."
Do vậy, người bị tuyên bố mất tích là người đã mất tích từ 02 (hai) năm trở lên, người có quyền, lợi ích liên quan đã yêu cầu Tòa án thông báo tìm kiếm người vắng mặt tại nơi cư trú nhưng không có tin tức xác thực người còn sống hay đã chết. Đồng thời, Tòa án đã tuyên bố là người đó đã mất tích thì người biệt tích mới trở thành người bị tuyên bố mất tích.
3.3 Người bị tuyên bố chết
Căn cứ theo Điều 71 Bộ luật dân sự 2015 quy định:
"Điều 71. Tuyên bố chết
1. Người có quyền, lợi ích liên quan có thể yêu cầu Tòa án ra quyết định tuyên bố một người là đã chết trong trường hợp sau đây:
a) Sau 03 năm, kể từ ngày quyết định tuyên bố mất tích của Tòa án có hiệu lực pháp luật mà vẫn không có tin tức xác thực là còn sống;
b) Biệt tích trong chiến tranh sau 05 năm, kể từ ngày chiến tranh kết thúc mà vẫn không có tin tức xác thực là còn sống;
c) Bị tai nạn hoặc thảm họa, thiên tai mà sau 02 năm, kể từ ngày tai nạn hoặc thảm hoạ, thiên tai đó chấm dứt vẫn không có tin tức xác thực là còn sống, trừ trường hợp pháp luật có quy định khác;
d) Biệt tích 05 năm liền trở lên và không có tin tức xác thực là còn sống; thời hạn này được tính theo quy định tại khoản 1 Điều 68 của Bộ luật này."
Do vậy, người bị tuyên bố chết là người đã mất tích 03 (ba) năm trở lên sau khi có quyết định tuyên bố mất tích của Tòa án, hoặc đã mất tích 05 (năm) năm trở lên kể từ ngày chiến tranh kết thúc, hoặc đã mất tích 02 (hai) năm kể từ ngày tai nạn hoặc thảm họa, thiên tai hoặc đã mất tích 05 (năm) năm trở lên nếu không xác thực được tin tức về việc người đó còn sống hay đã chết.
3. Quyền lợi của người có vợ/chồng mất tích lâu năm
3.1. Trường hợp vợ/ chồng vắng mặt tại nơi cư trú
Căn cứ theo Điều 65 Bộ luật dân sự 2015 quy định:
"Điều 65. Quản lý tài sản của người vắng mặt tại nơi cư trú
1. Theo yêu cầu của người có quyền, lợi ích liên quan, Tòa án giao tài sản của người vắng mặt tại nơi cư trú cho người sau đây quản lý:
a) Đối với tài sản đã được người vắng mặt ủy quyền quản lý thì người được ủy quyền tiếp tục quản lý;
b) Đối với tài sản chung thì do chủ sở hữu chung còn lại quản lý;
c) Đối với tài sản do vợ hoặc chồng đang quản lý thì vợ hoặc chồng tiếp tục quản lý; nếu vợ hoặc chồng chết hoặc mất năng lực hành vi dân sự, có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi, bị hạn chế năng lực hành vi dân sự thì con thành niên hoặc cha, mẹ của người vắng mặt quản lý."
Vợ/ chồng vắng mặt tại nơi cư trú thì đối phương có thể quyền quản lý tài sản đối với phần tài sản chung của vợ/ chồng đang vắng mặt
3.2 Trường hợp vợ/ chồng bị tuyên bố mất tích
Căn cứ theo Điều 69 Bộ luật dân sự 2015 quy định:
"Điều 69. Quản lý tài sản của người bị tuyên bố mất tích
Người đang quản lý tài sản của người vắng mặt tại nơi cư trú quy định tại Điều 65 của Bộ luật này tiếp tục quản lý tài sản của người đó khi người đó bị Tòa án tuyên bố mất tích và có các quyền, nghĩa vụ quy định tại Điều 66 và Điều 67 của Bộ luật này.
Trường hợp Tòa án giải quyết cho vợ hoặc chồng của người bị tuyên bố mất tích ly hôn thì tài sản của người mất tích được giao cho con thành niên hoặc cha, mẹ của người mất tích quản lý; nếu không có những người này thì giao cho người thân thích của người mất tích quản lý; nếu không có người thân thích thì Tòa án chỉ định người khác quản lý tài sản."
Vợ/ chồng bị tuyên bố mất tích thì đối phương sẽ có quyền quản lý tài sản của người bị tuyên bố mất tích và có quyền ly hôn đối với người bị mất tích. Trong trường hợp đối phương đã có quyết định ly hôn đối với người được tuyên bố mất tích thì tài sản phân chia sau ly hôn được con thành niên hoặc cha, mẹ của người bị mất tích quản lý.
3.3 Trường hợp vợ/ chồng bị tuyên bố chết
Căn cứ theo Điều 71 Bộ luật dân sự 2015 quy định:
"Điều 72. Quan hệ nhân thân và quan hệ tài sản của người bị Tòa án tuyên bố là đã chết
1. Khi quyết định của Tòa án tuyên bố một người là đã chết có hiệu lực pháp luật thì quan hệ về hôn nhân, gia đình và các quan hệ nhân thân khác của người đó được giải quyết như đối với người đã chết.
2. Quan hệ tài sản của người bị Tòa án tuyên bố là đã chết được giải quyết như đối với người đã chết; tài sản của người đó được giải quyết theo quy định của pháp luật về thừa kế."
Vợ/ chồng bị tuyên bố chết thì đối phương có quyền kết hôn với người khác và thừa kế phần tài sản của người bị tuyên bố chết.
Tại Vietlawyer.vn, các luật sư dân sự có thể tư vấn cũng như giải thích các quyền lợi của bạn trong trường hợp vợ/ chồng bị mất tích theo từng giai đoạn. Các luật sư dân sự cũng có thể tư vấn cũng như giải quyết vấn đề ly hôn và nhận thừa kế của người mất tích lâu năm.
