Giết người thì bị đi tù bao nhiêu năm? - Giết người là một trong những tội đặc biệt nghiêm trọng quy định trong Bộ luật Hình sự, không chỉ xâm phạm tới tính mạng của người khác mà còn gây ảnh hưởng đến trật tự an toàn xã hội. Vậy, giết người thì đi tù bao nhiêu năm? Hãy cùng VietLawyer tìm hiểu trong bài viết sau đây.
1. Các dấu hiệu pháp lý của tội giết người
1.1 Khách thể của tội giết người
Khách thể của tội giết người là quan hệ nhân thân, trong đó nội dung của quyền nhân thân là quyền được tôn trọng và bảo vệ tính mạng của con người
1.2 Chủ thể của tội giết người
Chủ thể của tội này là con người có đủ điều kiện để có lỗi khi thực hiện hành vi nguy hiểm của xã hội. Để trở thành chủ thể của tội phạm, thì phải là người có năng lực trách nhiệm hình sự - nhận thức được ý nghĩa xã hội của hành vi và năng lực điều khiển hành vi. Để đạt được năng lực này, con người phải đạt đến độ tuổi nhất định.
a. Năng lực trách nhiệm hình sự của chủ thể của tội giết người
Căn cứ theo Điều 21 Bộ luật Hình sự 2015 quy định:
Điều 21. Tình trạng không có năng lực trách nhiệm hình sự
Người thực hiện hành vi nguy hiểm cho xã hội trong khi đang mắc bệnh tâm thần, một bệnh khác làm mất khả năng nhận thức hoặc khả năng điều khiển hành vi của mình, thì không phải chịu trách nhiệm hình sự.
Quy định này cho thấy, một người được coi là trình trạng không có năng lực trách nhiệm hình sự khi thỏa mãn hai dấu hiệu sau:
Hoặc không còn năng lực hiểu biết những đòi hỏi của xã hội, không còn năng lực đánh giá hành vi đã thực hiện đúng hay sai, được làm hay không được làm... Vì vậy, họ cũng không còn năng lực kiềm chế việc thực hiện hành vi nguy hiểm để thực hiện xử sự khác phù hợp với đòi hỏi của xã hội.
Hoặc tuy có năng lực nhận thức và năng lực đánh giá tính chất xã hội của hành vi nguy hiểm, nhưng do các xung động bệnh lý khiến họ không thể kiềm chế được hành vi của mình.
b. Độ tuổi chịu trách nhiệm hình sự của chủ thể của tội giết người
Theo quy định tại khoản 1 Điều 12 và Điều 123 Bộ luật Hình sự năm 2015:
"Điều 12. Tuổi chịu trách nhiệm hình sự
1. Người từ đủ 16 tuổi trở lên phải chịu trách nhiệm hình sự về mọi tội phạm, trừ những tội phạm mà Bộ luật này có quy định khác.
2. Người từ đủ 14 tuổi trở lên, nhưng chưa đủ 16 tuổi chỉ phải chịu trách nhiệm hình sự về tội giết người, tội cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác, tội hiếp dâm, tội hiếp dâm người dưới 16 tuổi, tội cưỡng dâm người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi, tội cướp tài sản, tội bắt cóc nhằm chiếm đoạt tài sản; về tội phạm rất nghiêm trọng, tội phạm đặc biệt nghiêm trọng quy định tại một trong các điều sau đây:
..."
Có thể thấy, chủ thể của tội giết người là người từ đủ 14 tuổi trở lên. Quy định này dựa trên cơ sở nghiên cứu tâm sinh lý con người Việt Nam, truyền thống lập pháp và chính sách hình sự đối với người chưa thành niên phạm tội của Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam. Tuy nhiên, không phải người phạm tội từ đủ 14 tuổi đến chưa đủ 18 tuổi nào cũng phải chịu trách nhiệm hình sự về tội giết người, tùy thuộc vào tính chất và mức độ nguy hiểm của hành vi mà quyết định.
1.3 Mặt chủ quan của tội giết người
Mặt chủ quan của tội giết người là diễn biến tâm lý bên trong của người phạm tội, bao gồm lỗi, động cơ và mục đích phạm tội. Trong các dấu hiệu này, lỗi là dấu hiệu duy nhất bắt buộc phải có trong mặt chủ quan của cấu thành tội giết người.
Lỗi của người phạm tội giết người là thái độ tâm lý của họ đối với hành vi gây ra cái chết cho người khác một cách trái pháp luật và đối với hậu quả chết người khác do hành vi đó gây ra, dưới biểu hiện cố ý trực tiếp hoặc cố ý gián tiếp.
Khác với dấu hiệu lỗi, động cơ, mục đích phạm tội không phải là dấu hiệu bắt buộc.
1.4 Mặt khách quan của tội giết người
Mặt khách quan của tội giết người là những biểu hiện của tội giết người diễn ra hoặc tồn tại bên ngoài thế giới khách quan, bao gồm: Hành vi khách quan của tội giết người, hậu quả nguy hiểm cho xã hội của tội giết người và mối quan hệ nhân quả giữa hành vi khách quan với hậu quả nguy hiểm cho xã hội.
a. Hành vi khách quan của tội giết người
Hành vi khách quan là dấu hiệu cơ bản vì hành vi khách quan là nguyên nhân gây thiệt hại cho quyền sống, quyền được tôn trọng và bảo vệ tính mạng của con người. Những dấu hiệu khác thuộc mặt khách quan như hậu quả của tội phạm, công cụ, phương tiện phạm tội... chỉ có ý nghĩa khi có hành vi khách quan. Hành vi khách quan của tội giết người là hành vi gây ra cái chết cho người khác một cách trái pháp luật.
b. Hậu quả của tội giết người
Hậu quả của tội giết người chính là thiệt hại do hành vi phạm tội giết người gây ra cho quan hệ nhân thân, cho quyền sống, quyền được tôn trọng và bảo vệ tính mạng của con người. Thiệt hại này được thể hiện dưới dạng thiệt hại về thể chất - hậu quả chết người khác. Vì tội giết người là tội phạm có cấu thành vật chất nên thời điểm hoàn thành của tội phạm này là thời điểm nạn nhân đã chết sinh vật - giai đoạn cuối cùng của sự chết mà ở đó sự sống của con người không gây ra và cũng không có khả năng hồi phục.
c. Mối quan hệ nhân quả giữa hành vi khách quan và hậu quả của tội giết người
Một người chỉ phải chịu trách nhiệm hình sự về hậu quả nguy hiểm cho xã hội (hậu quả chết người khác) nếu hậu quả nguy hiểm đó do chính hành vi khách quan của họ gây ra.
Hành vi khách quan của tội giết người được coi là nguyên nhân gây ra hậu quả chết người khác nếu thoả mãn ba điều kiện:
Hành vi khách quan của tội giết người xảy ra trước hậu quả về mặt thời gian.
Hành vi khách quan của tội giết người độc lập hoặc trong mối liên hệ tổng hợp với một hay nhiều hiện tượng khác phải chứa đựng khả năng thực tế làm phát sinh hậu quả chết người khác. Khả năng này chính là khả năng trực tiếp làm biến đổi tình trạng bình thường của đối tượng tác động của tội phạm - con người đang sống, khỏe mạnh bình thường. Ví dụ: Khả năng gây chết người của hành động dùng dao sắc nhọn đâm vào ngực nạn nhân hay của không hành động không cho trẻ sơ sinh ăn, uống...
Hậu quả chết người khác đã xảy ra phải đúng là sự hiện thực hoá khả năng thực tế làm phát sinh hậu quả của hành vi khách quan của tội giết người hoặc là khả năng trực tiếp làm biến đổi tình trạng bình thường của đối tượng tác động - con người đang sống.
2. Hình phạt của tội giết người
Tùy thuộc vào diễn biến phạm tội, tình tiết định khung của người thực hiện phạm tội mà quyết định hình phạt đối với người phạm tội.
2.1. Hình phạt chính
Người phạm tội thực hiện hành vi giết người trong giai đoạn chuẩn bị phạm tội thì bị phạt từ 01 năm đến 05 năm
Người phạm tội trong giai đoạn phạm tội hoàn thành thì tiếp tục căn cứ theo các tình tiết định khung của người thực hiện phạm tội:
+ Đối với các tình tiết định khung được quy định tại khoản 1 Điều 123 Bộ luật Hình sự 2015 xuất hiện khi người phạm tội thực hiện hành vi giết người thì bị phạt tù từ 12 năm đến 20 năm, chung thân hoặc tử hình, bao gồm các tình tiết:
a) Giết 02 người trở lên;
b) Giết người dưới 16 tuổi;
c) Giết phụ nữ mà biết là có thai;
d) Giết người đang thi hành công vụ hoặc vì lý do công vụ của nạn nhân;
đ) Giết ông, bà, cha, mẹ, người nuôi dưỡng, thầy giáo, cô giáo của mình;
e) Giết người mà liền trước đó hoặc ngay sau đó lại thực hiện một tội phạm rất nghiêm trọng hoặc tội phạm đặc biệt nghiêm trọng;
g) Để thực hiện hoặc che giấu tội phạm khác;
h) Để lấy bộ phận cơ thể của nạn nhân;
i) Thực hiện tội phạm một cách man rợ;
k) Bằng cách lợi dụng nghề nghiệp;
l) Bằng phương pháp có khả năng làm chết nhiều người;
m) Thuê giết người hoặc giết người thuê;
n) Có tính chất côn đồ;
o) Có tổ chức;
p) Tái phạm nguy hiểm;
q) Vì động cơ đê hèn.
+ Trong các trường hợp còn lại, khi người phạm tội thực hiện hành vi giết người thì bị phạt tù từ 07 năm đến 15 năm.
Ngoài ra, hình phạt có thể được quyết định tùy thuộc vào các tình tiết tăng nặng, tình tiết giảm nhẹ mà chuyển khung hình phạt. Tuy nhiên, tình tiết định khung nêu tại phần trên không được dùng làm tình tiết tăng nặng cho người phạm tội.
2.2. Hình phạt bổ sung
Ngoài chịu hình phạt chính, người phạm tội còn phải chịu hình phạt bổ sung bao gồm:
- Cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm
- Phạt quản chế hoặc cấm cư trú từ 01 năm đến 05 năm
- Chịu án tích tùy thuộc vào quyết định của hình phạt được Tòa án tuyên.
Nếu bạn hoặc người thân của bạn là người bị khởi tố bới các tội liên quan đến giết người, gây thương tích, hãy liên hệ qua Vietlawyer.vn, chúng tôi có thể:
- Tư vấn cho khách hàng về phương án bào chữa, phương án giảm nhẹ tội, giảm nhẹ hình phạt,
- Tham gia vụ án hình sự khi bị can bị khởi tố.
- Là người bào chữa cho bị cáo tại phiên tòa.
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
