Hiện nay có một bộ phận cha, mẹ sinh con ra nhưng lại không thực hiện đúng trách nhiệm, nghĩa vụ của mình trong việc chăm sóc, nuôi dưỡng con cái. Thâm chí có những trường hợp họ còn vứt bỏ con của mình. Đây là hành vi đáng bị lên án vì gây ảnh hướng lớn đến cộng đồng và xã hội. Tuy nhiên, những người cha, người mẹ này lại cho rằng hành vi của mình là không vi phạm pháp luật. Vậy Cha, mẹ thực hiện hành vi bỏ rơi, bỏ mặc trẻ em có bị xử lý hình sự? - Vietlawyer sẽ giải đáp thắc mắc của các bạn qua bài viết dưới đây:
1. Thế nào là hành vi bỏ rơi, bỏ mặc trẻ em?
Hành vi bỏ rơi và bỏ mặc trẻ em là hai hành vi riêng biệt bởi lẽ tính chất và mức độ nguy hiểm của hai hành vi này là khác nhau. Tuy nhiên, hiện nay pháp luật về trẻ em ở nước ta đang đưa ra định nghĩa chung cho hai hành vi này. Theo quy định tại khoản 9 điều 4 văn bản hợp nhất Luật Trẻ em năm 2018 "Bỏ rơi, bỏ mặc trẻ em là hành vi của cha, mẹ, người chăm sóc trẻ em không thực hiện hoặc thực hiện không đầy đủ nghĩa vụ, trách nhiệm của mình trong việc chăm sóc, nuôi dưỡng trẻ em."
Từ định nghĩa này, có thể thấy mặc dù pháp luật không tách riêng hai hành vi này thành hai định nghĩa riêng biệt nhưng có thể hiểu:
- Bỏ rơi trẻ em là hành vi của cha, mẹ, người chăm sóc trẻ em không thực hiện nghĩa vụ, trách nhiệm của mình trong việc chăm sóc, nuôi dưỡng trẻ em
- Bỏ mặc trẻ em là hành vi cha, mẹ, người chăm sóc trẻ em thực hiện không đầy đủ nghĩa vụ, trách nhiệm của mình trong việc chăm sóc, nuôi dưỡng trẻ em
2. Hành vi bỏ rơi, bỏ mặc trẻ em có vi phạm pháp luật?
Căn cứ theo khoản 2 Điều 6 của văn bản hợp nhất Luật Trẻ em năm 2018, thì hành vi bỏ rơi, bỏ mặc trẻ em là hành vi bị pháp luật cấm.
Như vậy, có thể thấy, hành vi bỏ rơi hoặc bỏ mặc trẻ em chính là một trong những hành vi bị pháp luật nghiêm cấm. Do đó, nếu cha mẹ hoặc người thân thích của đứa bé có hành vi vứt bỏ con mình thì sẽ phải chịu trách nhiệm trước pháp luật tùy vào tính chất, mức độ vi phạm và hậu quả khác nhau.
3. Cha, mẹ thực hiện hành vi bỏ rơi, bỏ mặc trẻ em có bị xử lý hình sự?
Căn cứ quy định tại Điều 124 của Bộ luật Hình sự năm 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017), nếu người mẹ có hành vi giết hoặc vứt bỏ con mới đẻ thì sẽ bị phạt tù hoặc bị phạt cải tạo không giam giữ tuỳ thuộc vào mức độ của hành vi. Theo đó,
- Nếu người mẹ nào do ảnh hưởng nặng nề của tư tưởng lạc hậu hoặc trong hoàn cảnh khách quan đặc biệt mà giết con do mình đẻ ra trong 07 ngày tuổi, thì bị phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm.
- Nếu người mẹ nào do ảnh hưởng nặng nề của tư tưởng lạc hậu hoặc trong hoàn cảnh khách quan đặc biệt mà vứt bỏ con do mình đẻ ra trong 07 ngày tuổi dẫn đến hậu quả đứa trẻ chết, thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến 02 năm hoặc bị phạt tù từ 03 tháng đến 02 năm.
Từ quy định của pháp luật có thể thấy, nếu người mẹ có đủ các điều kiện sau đây thì người mẹ có thể sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội giết hoặc vứt bỏ con mới đẻ, cụ thể như sau:
– Trẻ em bị bỏ rơi không lớn hơn 07 ngày tuổi;
– Người mẹ do bị ảnh hưởng nặng nề của tư tưởng lạc hậu hoặc trong hoàn cảnh khách quan đặc biệt;
–Giết con do mình đẻ ra hoặc vứt bỏ con do mình đẻ ra dẫn đến hậu quả đứa trẻ chết.
Trong trường hợp, đứa bé lớn hơn 07 ngày tuổi hoặc người mẹ không do ảnh hưởng nặng nề của tư tưởng lạc hậu hoặc trong hoàn cảnh khách quan đặc biệt mà thực hiện hành vi này thì sẽ không bị truy cứu về tội danh trên mà có thể sẽ bị truy cứu hình sự về tội giết người được quy định tại Điều 123 của Bộ luật Hình sự năm 2015 (sửa đổi và bổ sung năm 2017).
Như vậy, pháp luật hiện nay mới chỉ đưa ra quy định về hình phạt đối với người mẹ khi thực hiện hành vi bỏ rơi, bỏ mặc trẻ em mà chưa đưa ra hình phạt đối với người cha. Đây là một điểm còn thiếu sót của pháp luật hiện nay và cần phải được sửa đổi trong thời gian sớm để hạn chế hành vi này tiếp tục xảy ra.
Trên đây là chia sẻ của Công ty Luật VietLawyer, với kinh nghiệm nhiều năm trong mọi lĩnh vực pháp lý, nếu khách hàng có nhu cầu tư vấn các vấn đề liên quan đến các vấn đề pháp lý khác, vui lòng liên hệ với chúng tôi qua website:https://vietlawyer.vn/ hoặc Hotline: 0927.625.666 để được tư vấn và giải đáp thắc.
